پروتز دندانی

---

پروتز دندان در اصطلاح به معني دندان مصنوعی يا روكش دندان است. پروتزهای دندانی براي جايگزيني دندان از دست رفته و جلوگيري از عواقب منفي از دست دادن دندان استفاده ميشود. 
برخی از مزایای مهم پروتز دندان عبارت اند از:

1. بازتوانی و نگهداری موثر از دهان و دندان
2. حفاظت از دندان های مصنوعی جزئی
3. کاهش تحلیل رفتگی استخوان فک
4. افزایش کیفیت زندگی بیماران
5. افزایش زیبایی

انواع پروتز دندان

---

پروتز ثابت ( روکش دندان )

پروتز ثابت دندان كه در بين عموم جامعه به آن روكش دندان نيز گفته ميشود، ظاهر مناسبي دارد و از پروتز متحرك دندان محبوب تر است. پروتز ثابت دندان خود بر دو نوع است:

 

• روكش تك واحدي دندان

زمانيكه ساختار دندان به علت پوسيدگي و يا عصب كشي ضعيف شده و يا به دليل عصب كشي تيره شده باشد، استفاده از پروتز ثابت دندان بهترين روش است. روكش در واقع یک کلاهک فلزی یا سرامیکی یا ترکیبی از هر دو است که در لابراتوار ساخته شده و بر روی دندان قرار گرفته و کل دندان را در بر می گیرد و سبب استحكام ساختار باقيمانده دندان ميشود و ظاهر آن را بهبود مي بخشد. نحوه اتصال اين پروتز مي تواند با چسب هاي مخصوص يا پيچ باشد. تنها دندانپزشک معالج می تواند این پروتز را از دهان خارج کند. گفته ميشود طول عمر روكش هاي دنداني ١٠ تا ١٥ سال است كه در صورت رعايت دستورالعمل هاي دندانپزشك و رعايت بهداشت دهان و دندان از اين ميزان بيشتر ميشود.

• بريج دندان

بريج دندان نوع ديگري از پروتز ثابت دندان است که در آن فرد یک یا چند دندان خود را از دست داده است، با تراش دو دندان مجاور فضاي خالی یک پل يا بريج بین دندانهای پایه زده می شود و از آن دندانها جهت ساخت تكيه گاه استفاده مي كنيم تا ناحیه خالی از دندان پر شده و توانایی جویدن و زیبایی به فرد باز گردد. اگر بعد از بريج دندان متوجه شدید تغییراتی در گاز گرفتن غذاها در شما ایجاد شده یا جویدن غذا ناراحت کننده شده است، به پزشک مراجعه کنید تا بریج شما را معاینه کند. اگر در اطراف بریج درد، قرمزی، تورم یا خونریزی دارید، با دندانپزشک خود تماس بگیرید. بزرگترین عیب بريج دندانی این است که در برخی موارد مجبور هستیم مینای دندان را تراش دهیم که اینکار غیرقابل بازگشت است. چون مینای دندان یکی از بخش های بدن است که رشد نیمکند و توانایی بازسازی مجدد به صورت طبیعی را ندارد. پل‌های دندان می‌توانند حداقل پنج تا هفت سال دوام داشته باشند. با رعایت بهداشت دهان و دندان و تمیزکاری‌های منظم و حرفه‌ای، پل ممکن است بیش از ۱۰ سال دوام پیدا کند.

نكات مهم هنگام استفاده از پروتز ثابت

---

1. در طول روز دوبار دندان ها را با نخ دندان و مسواک و خمیر غیر ساینده تمیز کرد.

2. از خوردن غذاهای سخت و شكستن هر شي سختي با دندان های روکش دار اجتناب کنید.

3. در صورت دندان قروچه باید برای جلوگیری از آسیب به روکش ها از نایت گارد استفاده کنید. 

4. استفاده از مسواكهاي بين دنداني براي روكشهاي بهم چسبيده و يا بريج ها الزامي است.

5. براي تميز كردن زير بريج هاي دنداني استفاده از نخ دندان مخصوص super floss الزامي است.

پروتز متحرک ( دندان مصنوعی )

---

گاهی به دلایل متعدد نمیتوان از پروتزهای دندانی ثابت برای جایگزینی دندانهای از دست رفته استفاده کرد، در چنين شرايطي استفاده از دندان مصنوعی تجويز ميشود. پروتز متحرک به راحتی داخل دهان گذاشته و یا برداشته میشود. پروتز متحرك بر سه نوع است:

  

پروتز دنداني پارسيل

---

پروتز دنداني پارسيل بيشتر با نام دندان تكه اي شناخته ميشود، يكي از انواع پروتزهاي دندان است كه برخلاف پروتز كامل براي جايگزيني يك يا چند دندان كشيده شده استفاده ميشود. دندانپزشك براي طراحي اين نوع پروتز بايد عوامل مختلفي از قبيل تعداد دندانهاي كشيده شده، محل دندانهاي كشيده شده و نحوه توزيع آن در قوس فكي و وضعيت سلامتي دندانهاي طبيعي بيمار را در نظر بگيرد. پروتزهای پارسیل دندان سه نوع کلی دارند: پروتز پارسیل اکریلی – فلزی، پروتز پارسیل اکریلی – سیمی و پروتز پارسیل تمام اکریل.

پروتز كامل دندان يا دست دندان

---

این نوع از پروتز متحرک برای افرادی که تمام دندانهای خود را از دست داده اند كاربرد دارد. هر چند امروزه با پیدایش ایمپلنت های دندانی، استفاده از این انواع پروتز دندان متحرک کمتر شده، اما هنوز به عنوان کم هزینه ترین درمان بی دندانی مورد استفاده قرار می گیرد. دست دندان کامل قدرت جویدن و تکلم بیمار بی دندان را بازسازی کرده، زیبایی دندان ها و صورت را به شخص برمی گرداند و باعث می شود فرم عضلات لب ها و صورت حفظ شود. در ابتدا دست دندان گیر و ثبات خوبی دارد اما تغییرات طبیعی جسم انسان و تغییرات فیزیکی در قطعه آکریلی، باعث می شود که با گذشت زمان، تطابق دست دندان با فک کم شده و موجب لقی و شکستگی شود. اين نوع پروتز ۸ تا ۱۲ هفته بعد از خارج شدن دندان‌ها و ترمیم بافت لثه ساخته شده و در دهان قرار می گیرد. پروتز کامل دندان يا دست دندان ۲ نوع است (معمولی و لثه نرم) و ۲ بخش دارد: قسمت دندان ها و بخش صورتی پروتز که بین افراد با نام لثه پروتز شناخته می شود.

پروتز دندان اوردنچر

---

پروتز دندان متحرک اوردنچر در واقع یک دست دندان کامل است که روی دو پایه دندانی یا چند پایه ایمپلنت می نشیند. پروتز دندان اوردنچر در مقایسه با پروتز کامل دندان راحت تر است، اما به هر حال متحرک بوده و راحتی آن از پروتز ثابت دندان کمتر است.

نكات مهم هنگام استفاده از پروتز متحرک

---

1. پروتز متحرک وسیله شکننده ای است، لذا دقت کنید که آن را بر زمین رها نکنید و مراقب باشید تا هنگام تمیز کردن از دستتان نیفتد.
2. برای تمیز کردن پروتز متحرک باید آن را خیس کرده و با ماده مخصوص پاک کننده پروتز ضد سایشی سطح آن را به دقت مسواک بزنید تا ذرات غذایی از بین شیارهای آن پاک شوند. از خمیر دندان برای پاک کردن پروتز استفاده نکنید.
3. سعی کنید هر روز دندان مصنوعی خود را بشویید و آن را مرتبا مسواک بزنید تا از تجمع ذرات غذایی و لکه بر روی پروتز جلوگیری شود.
4. شب ها از پروتز خود استفاده نكنيد آن را در آب نگه دارید تا تاب برندارد و یا ترک نخورد.